‘Code rood’: zorg mist de handjes; ruim elfhonderd vacatures in Noord-Brabant

Geen handen aan het bed, maar handen in het haar. Het personeelstekort in de zorgsector van Noord-Brabant neemt dramatische vormen aan. De reden: de vraag naar personeel stijgt hard, terwijl huidig personeel massaal ander werk zoekt. Verder kiezen steeds minder jongeren voor een zorgopleiding en dus stokt de instroom van geschoold personeel.

ZIE OOK: Zorgboog-bestuurder Henri Plagge: Het is af en toe spannend

Meer dan elfhonderd vacatures in Brabant kunnen nu al niet ingevuld worden en dat aantal zal de komende jaren alleen maar verder toenemen.  De bestuurders van honderdvijftig Brabantse zorginstellingen, verenigd in organisatie Transvorm, spreken van ‘code rood op de arbeidsmarkt’.

Hoger opgeleid personeel

De afgelopen jaren werden duizenden arbeidsplaatsen in de zorg geschrapt Mensen verloren hun baan en zochten emplooi in andere sectoren. Dat ging vooral om relatief laagopgeleide werknemers, bijvoorbeeld in de thuiszorg. Nu is er schreeuwend behoefte aan hoger opgeleide personeel op mbo- en hbo-niveau.

Om dit probleem aan te pakken, komen de zorgwerkgevers met een actieplan onder de titel ‘Zonder Zorg 2020’. Doel is de instroom van afgestudeerden de komende drie jaren met vijftien procent te verhogen. Dat zijn 1470 extra leerlingen per jaar. Vorig jaar begonnen in Noord-Brabant 9.800 jongeren aan een zorgopleiding. Die doelstelling is  ambitieus, geeft Marc Veldhoven toe. De oud-bestuurder van de Veldhovense zorgverlener ZuidZorg is bij Transvorm ‘aanjager’ van dit actieprogramma.

Tegelijkertijd moet de wassende uitstroom van werknemers uit de zorg gestuit worden. In 2012 verlieten jaarlijks 8.790 mensen de zorgsector, 5,2 procent van het totale bestand. In 2016 groeide dat naar 12.600 mensen, ruim 8,2 procent.

Vergrijzing

De vraag naar zorgwerknemers neemt onder meer toe als gevolg van de vergrijzing en het streven om ouderen langer zelfstandig thuis te laten wonen. Een andere reden voor het oplopende personeelstekort is het terugdraaien van bezuinigingen. Het (demissionaire) kabinet heeft extra geld beschikbaar gesteld voor de zorg en dat leidt tot een grotere vraag naar personeel.

Het actieprogramma van Transvorm, dat nog deze zomer wordt gepresenteerd, omvat vele initiatieven. Bijvoorbeeld meer jongeren verleiden om een opleiding in de zorg te beginnen. Dat kan alleen als het werk en de beloning aantrekkelijk is, weten de werkgevers. Bovendien duurt het drie tot vier jaar voordat een afgestudeerde mbo’er of hbo’er beschikbaar is.

Daarom willen de werkgevers meer ‘zij-instromers’ binnen halen,  mensen die nu nog in een ander vakgebied werken. Ook willen zij mensen die nu geen werk hebben en afhankelijk zijn van een uitkering overhalen om te gaan werken in de zorg. Ook kijken zij naar de ex-werknemers in de zorg die eerder hun baan verloren. Verder willen de werkgevers ook meer mensen bereiken met een migrantenachtergrond of een lichte beperking.

De werkgevers beseffen dat zij hun actieplan niet alleen kunnen uitvoeren. Daarom is de samenwerking gezocht met scholen zoals Fontys, Summa en Avans, gemeenten en Rijksoverheid.