Robbe: ‘Aanbesteding van de zorg in het sociaal domein is niet verplicht’ voor Gemeenten

Afgelopen week publiceerde NRC een artikel over de gemeente Rotterdam, waarin wethouders aan de bel trokken over de aanbesteding van zorg. Ze waren bang dat de Europese aanbesteding zorgrelaties tussen bijvoorbeeld psychiaters in de jeugd-ggz en cliënten zou verstoren en wijkteams uit elkaar zou trekken, net nu die op elkaar ingespeeld begonnen te raken.

‘Het zit toch wat anders’, zegt Robbe, advocaat bij Aboukir & Robbe Advocaten. ‘Gemeenten zijn namelijk helemaal niet verplicht om de zorg in het sociaal domein aan te besteden. In de Jeugdwet staat alleen dat de gemeente ervoor moet zorgen dat er voorzieningen zijn voor hun inwoners. Maar dat dit via een aanbesteding moet, is nergens terug te vinden.’

De advocaat geeft aan dat er meer manieren zijn waarop gemeenten de voorzieningen met zorgaanbieders kunnen regelen. ‘Je kunt dat doen door publiekrechtelijk te subsidiëren of door privaatrechtelijk te contracteren. Kiest een gemeente voor dat laatste, dan zijn er alsnog twee opties. De eerste is een open huis, waarbij alle partijen die aan de voorwaarden van een gemeente voldoen, zorg mogen leveren. De Europese rechter heeft zelf deze mogelijkheden vorig jaar bevestigd. Wanneer een gemeente contracten wil afsluiten met een beperkt aantal spelers, kan worden gekozen voor de tweede optie: aanbesteden.’

Meer keuzes dan aanbesteden
Rotterdam is niet de enige gemeente die worstelt met de contractering, vertelt Robbe, maar er zijn ook regio’s waar het wel goed verloopt. ‘De wethouders in Rotterdam hebben het eigenlijk over zichzelf afgeroepen door enkel te kiezen voor de aanbestedingsroute. Als ik kijk naar de regio Food Valley, of Zuid-Holland-Zuid of de Dommelvallei, dan zie ik dat het daar wel goed gaat’, zegt hij. ‘Dat komt doordat ze hebben gekozen voor een mix van alle opties. Ze regelen een deel van hun voorzieningen via de publieksrechtelijke subsidiëring, een deel via een open huis en een deel door aanbesteding. De problemen met de aanbesteding zijn dus een gevolg van keuzes die je als gemeente zelf maakt. Als je aanbesteedt, staat in de Europese aanbestedingswet bovendien dat gemeenten heel veel vrijheid hebben in de manier waarop ze het sociaal domein vormgeven. Dus dat er een verplichte Europese openbare aanbesteding zou zijn, is ook helemaal niet waar.’

Verwarring rondom aanbesteden
Het probleem zit volgens Robbe vooral in de angst die is gecreëerd en die wordt overgenomen door allerlei partijen. ‘Iedereen loopt elkaar achterna in het creëren van verwarring. Het is een soort déjà vu van 2007, toen iedereen dezelfde problemen had met de hulp in de huishouding. In 2011 kwamen we er uiteindelijk achter dat de aanbesteding daar ook anders mocht worden geregeld. Ik denk dat het hier op dezelfde manier gaat: nu wordt er angst gezaaid, maar straks komen we tot de conclusie dat het allemaal wel meeviel.’