Blog Aline Molenaar: Eigen bijdrage, schaf hem toch af
Je kijkt tv. Het gaat over een onderwerp dat in feite over iets anders gaat, maar iets triggert je. In mijn geval ging het over obesitas en de behandeling ervan. De stelligheid waarmee werd beweerd dat veel mensen daar niets aan kunnen doen en het dus ongepast zou zijn hen mee te laten betalen aan hun eigen behandeling raakte me. Als dat zo is, zo vroeg ik me af, waarom moeten dan veel volwassenen met een chronische ziekte of beperking hun leven lang een eigen bijdrage betalen voor hún zorg? Kunnen zij er wat aan doen dat zij een handicap hebben? Zeker niet! Waarom dan die vanzelfsprekendheid dat zij wél moeten meebetalen aan hun zorg? Waardoor zij naast het dealen met hun handicap nog eens extra belast worden. Dat voelt voor velen als een straf.
Bron: Per Saldo |Door Aline Molenaar | 31 Aug 2017
Hoogteverschillen
Wat je moet betalen hangt af van de wet waaruit je zorg krijgt. Daarin zit geen gelijkheid, op zich al bijzonder.
Heb je namelijk een pgb-Zvw van de zorgverzekeraar, dan betaal je net als wij allemaal het eigen risico bij gebruik van medische zorg (in 2017 € 385,00 per jaar), maar geen extra eigen bijdrage voor verpleging en verzorging.
- In de Wlz betaal je, alleenstaand of met partner, dezelfde eigen bijdrage. In de Wmo wordt onderscheid gemaakt tussen alleenstaanden en meerpersoonshuishoudens. De laatsten betalen minder.
- In de Wlz betaal je, hoe hoog je inkomen of spaargeld ook is, nooit meer dan € 705,20 per maand. In de Wmo is dat niet het geval. Heb je 1 miljoen als inkomen, dan betaal je € 9.000,00 per 4 weken eigen bijdrage, maar in dat geval betaal je je zorg waarschijnlijk gewoon zelf. Al verschillen de bedragen per gemeente, in de Wmo is er voor de lagere inkomens sowieso een lagere eigen bijdrage dan in de Wlz.
Stapeling
Er zijn lichtpuntjes*, maar de praktijk wijst uit dat de eigen bijdrage voor veel mensen de spreekwoordelijke druppel is voor hun budget. Ze kunnen het er net niet bij hebben. Bij een bruto inkomen van ongeveer € 48.000 per jaar houd je netto ongeveer € 2.500,00 per maand over. Met een pgb in de Wlz betaal je bijna € 300,00 eigen bijdrage per maand. In een gezin met studerende kinderen en/of met afdracht van alimentatie, is dat veel.
En dan ben je er vaak nog niet. Andere kosten vallen dikwijls hoger uit voor mensen met een beperking. Voor kleding, vanwege aangepaste kleding of kleding die sneller slijt. Voor boodschappen, vanwege een dieet. Gebruiksartikelen voldoen vaak niet. Een braillehorloge bijvoorbeeld heb je niet voor € 35,00. Mensen met een beperking zijn daardoor vaak duurder uit. In veel gevallen blijft er maar weinig over om van te leven, laat staan om te sparen, wat ook hard nodig is om spullen te kunnen vervangen.
Voor jonge stellen van wie de partner werkt en de ander studeert, brengt de extra financiële belasting spanningen met zich mee. Anderen gaan zorg mijden: mensen die zorg juist hard nodig hebben maar simpelweg de eigen bijdrage niet kunnen betalen of anders geen geld overhouden voor hun eerste levensbehoeften, mensen waarbij de kans groot is dat zij later in de problemen komen en waarbij de kosten die dat met zich meebrengt, vele malen hoger zijn.
Waarom?
Tel je alle nadelen bij elkaar op – ongelijkwaardigheid, mensen laten meebetalen aan de kosten vanwege hun eigen beperking terwijl ze daar niets aan kunnen doen, hen beperken in het opbouwen c.q. leiden van hun eigen leven – dan vraag je je af: ‘Wat kan de reden zijn om een eigen bijdrage te heffen?’ Om het gebruik van zorg af te remmen? Dat zou te gek zijn voor woorden. Alsof je zorg voor je lol krijgt. Alsof het leuk is elke dag mensen in jouw privéleven toe te laten. Genieten van zorg? Vergeet het maar! Hoe je het ook wendt of keert, jij en je gezinsleden kunnen nooit helemaal jezelf zijn als er iemand over de vloer komt. Zo min mogelijk begeleiding, verpleging, verzorging is wat je wilt, daar heb je de overheid niet als rem voor nodig. Bovendien, weegt de uiteindelijke opbrengst – na aftrek van de kosten die gemaakt moeten worden om de eigen bijdrage te innen – wel op tegen al deze nadelen?
Conclusie
Dat leidt volgens mij maar tot één conclusie: schaf de eigen bijdrage af. Zoals de kosten van de behandeling aan mensen met obesitas – en andere vergelijkbare voorbeelden die u vast wel te binnen schieten – ook voor rekening van ons allemaal komen. En als er toch een eigen bijdrage moet blijven – bijvoorbeeld om de solidariteit onder de niet-zorggebruikers in stand te houden – dan ben ik ervoor deze te limiteren tot een korte periode. Of te heffen over de zogenoemde ‘voorzienbare’ zorg, zoals bij ouderdom, die ons allemaal treft. Maar stel mensen met een levenslange beperking vrij van de eigen bijdrage en maak het hen mogelijk echt hun eigen leven te leiden.
Hebt u vragen over de eigen bijdrage, informeer bij CAK of IederIn.
*Lichtpuntjes
- Eind 2016 zette het kabinet een stap in de goede richting door de eigen bijdrage bij Wmo-zorg te verlagen. Voor meerpersoonshuishoudens met een verzamelinkomen onder de € 35.000 per jaar is in 2017 de eigen bijdrage zelfs helemaal afgeschaft.
- Er zijn gemeenten die een lage of zelfs geen eigen bijdrage vragen van hun inwoners.