Vier vragen over miljoenenfraude en pgb

1. Hoe is dat balletje gaan rollen?

Het onderzoek is eind 2016 gestart, naar aanleiding van een melding van de gemeente Zaanstad. Die haalde cliënten weg bij het Zaanse zorgkantoor uit grote onvrede met de geleverde zorg. Sommige jongens die er woonden, maakten zich bij gebrek aan begeleiding schuldig aan misdragingen als straatroven en fietsendiefstallen. Het zorgkantoor is halverwege dit jaar al opgeheven, de activiteiten in Brabant bestaan voor zover bekend wel nog.

De bestuurders hebben volgens het OM sinds 2012 voor tientallen jongeren meer zorg gedeclareerd dan in werkelijkheid werd gegeven. Daarbij zou pgb-geld gebruikt zijn voor zaken die niets met zorg te maken hebben, zoals boodschappen en de huur van panden. De jongeren zouden hun DigiD, bankpasje en bijbehorende pincodes hebben afgestaan. De bestuurders worden verdacht van oplichting en valsheid in geschrifte. Naast de twee hoofdverdachten zijn nog twee andere leidinggevenden gehoord. Het OM heeft beslag laten leggen op woningen, auto’s en bankrekeningen.

2. Zijn er soortgelijke gevallen van pgb-fraude bekend?

Ja, er wordt regelmatig gefraudeerd. Zo kreeg half augustus een 56-jarige vrouw uit Eindhoven 28 maanden celstraf opgelegd en een voorlopig beroepsverbod. Dit vanwege een miljoenenfraude met pgb-uitkeringen. Volgens het OM had ze de Tilburgse verzekeraar CZ voor zeker 2,5 miljoen euro opgelicht. Een groot deel van het geld zou zijn witgewassen. De vrouw had een stichting die tussen 2007 en 2013 de boekhouding deed voor ouderen. Ze verzorgde ook aanvragen voor een persoonsgebonden budget.

3. Als er wordt gefraudeerd door een zorgverlener, kan de pgb-houder dan verantwoordelijk worden gehouden?

Ja, dat kan. Twee jaar geleden stond een 33-jarige Veghelaar voor de bestuursrechter in Den Bosch omdat hij een pgb had ontvangen en niet kon aantonen dat het geld aan zorg was besteed. De man heeft een IQ van 70. Hij kon de rechter niet vertellen hoe oud hij was, doodeenvoudig omdat hij dat niet weet.

Toch hield zorgverzekeraar CZ hem aansprakelijk voor zijn financiën. ,,Meneer heeft er heel bewust voor gekozen om zijn pinpassen met code af te geven aan de zorgverlener”, zei juriste Naciye Baytemir van het zorgkantoor van CZ. Volgens de juriste had de man, laag IQ of niet, de inmiddels failliete zorgverlener moeten controleren. CZ wilde 20.000 euro terug. Net als veel andere cliënten van het zorgbureau zei de Veghelaar te zijn opgelicht. De directie van het zorgbureau zou privébedragen van zijn rekening hebben opgenomen en zijn handtekening hebben vervalst. Bovendien kreeg hij niet de zorg waar hij recht op had. Al had hij dat zelf niet echt in de gaten, vertelde hij de rechter.

4. Wat is een pgb precies en hoe kom je eraan?

Het persoonsgebonden budget is een budget dat bedoeld is voor mensen met een chronische beperking of ziekte. Met het geld kunnen zij zelf zorgverleners inhuren voor de zorg die zij nodig hebben. Wie kiest voor een pgb heeft dus zelf de regie over hoe, waar, wanneer en van wie zorg wordt ontvangen. Waar je het aan moet vragen hangt af van de doelgroep waartoe je behoort en welke zorg je nodig hebt.  Er zijn drie loketten: de gemeente, het zorgkantoor en de eigen zorgverzekeraar.